De Museumhaven Zeeland is gevestigd in de Oude Haven van Zierikzee. In dit buitenmuseum ligt een aantal scheepstypes waarmee in vroeger tijden werd gevaren in de Zeeuwse Delta. Net buiten de Zuidhavenpoort ligt de scheepsrestauratiewerf van het museum, genaamd ‘Stads- en Commerciewerf’. Deze naam verwijst naar de maritieme historie van Zierikzee. In deze Stads- en Commerciewerf worden authentieke schepen gerepareerd en gerestaureerd. Dat gebeurt door tientallen vrijwilligers.
De werf is dagelijks toegankelijk voor zowel individuele bezoekers als groepen en is de moeite van een bezoek waard. In het gebouw is een loopbrug aangebracht, die bereikbaar is via een stalen trap. De bezoekers kunnen daardoor de werkzaamheden aan de monumentale schepen van bovenaf bekijken. De vrijwilligers kunnen intussen normaal doorwerken. De Stads- en Commerciewerf heeft ook een museale functie. Aan de hand van foto’s, films, tekeningen en tal van voorwerpen wordt uitleg gegeven over de restauratie. Eén van de paradepaardjes in de nog maar korte historie van deze scheepswerf betrof de restauratie van de ARM 17, de Arnemuiden 17. Het is de oudst bewaard gebleven Zeeuwse hoogaars: uit 1878. Medio 2006 is dit schip in oude glorie gerestaureerd na jaren noeste arbeid.
De Stichting Monumenten Schouwen-Duiveland kocht het gebouw inclusief de ernaast gelegen hoge loods in april 2002. De gebruiksfunctie van het gebouw was toen nog een heel andere, namelijk houtloodsen. In oktober 2003 vingen de restauratiewerkzaamheden in de houtloodsen aan met als doel de cultuurhistorische waarde van het pand in ere te herstellen maar ook om de Museumhaven Zierikzee een mogelijkheid te geven om schepen te restaureren en te repareren.
Na een verbouwing van ruim een jaar werd de nieuwe scheepsrestauratie- en reparatiewerkplaats op Open Monumentendag in september 2004 officieel in gebruik genomen. De Stichting Monumenten maakte het mogelijk dat de Museumhaven Zierikzee deze bijzondere werf in gebruik kon nemen. Zierikzee heeft er zo een attractie van allure bij.
Bouwfonds Award voor Vitale Monumenten
De Stads- en Commerciewerf in Zierikzee won in 2005 een landelijke monumentenprijs: de Bouwfonds Award voor Vitale Monumenten. In totaal werden er zes monumenten geselecteerd uit 71 inzendingen. Twee monumenten ontvingen de eervolle titel ‘Vitaal Monument 2005’. In de categorie ‘grootschalig monument’ viel het Louis Hartlooper Complex in Utrecht in de prijzen.
In de categorie ‘kleinschalig monument’ werd de Stads- en Commerciewerf, die onderdeel uitmaakt van de Museumhaven Zeeland in Zierikzee, de trotse winnaar. Met deze jaarlijkse stimuleringsprijs voor het ‘vitale monument’ wil Bouwfonds de toegankelijkheid van monumenten in Nederland verhogen. Bouwfonds reikt de Award jaarlijks uit omdat de vastgoedonderneming zich medeverantwoordelijk voelt voor het behoud van het gebouwde culturele erfgoed.
Aan de winnaars zijn prijzen toegekend van elk 10.000 euro, omdat de gebouwen na een grondige restauratie een nieuwe bestemming hebben gekregen. Daardoor zijn ze toegankelijker geworden voor het publiek.
De Bouwfonds Award werd uitgereikt door Fons Asselbergs, voormalig directeur van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg en voorzitter van de jury. Aan de heer Renger Erenst de eer om als voorzitter van de Stichting Monumenten Schouwen-Duiveland de prijs in ontvangst te nemen.
Onderstaand een aantal zinsneden uit het juryrapport:
‘We zijn erg te spreken over de wijze waarop de oude houtloodsen een nieuwe functie hebben gekregen, die goed aansluit bij de omgeving en historie van het gebouw. De buitenkant is mooi gerestaureerd. De binnenkant is sober en elementair, maar robuust ingericht. Hierdoor kan de nieuwe functie van het restaureren van authentieke schepen goed worden uitgeoefend. Tevens is het gebouw toegankelijk geworden door er een museum te vestigen en door er rondleidingen te organiseren. Hierdoor krijgt de beslotenheid van het gebouw een open karakter’.
Overige genomineerden in deze categorie waren Logement de Gaaper in Amersfoort en het Pompgebouw in Den Helder.
In de jury hadden zitting de heer Fons Asselbergs (juryvoorzitter en voormalig directeur van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg), de heer Bart Bleker (lid van de Raad van Bestuur van Bouwfonds), de heer Emil van Brederode (directeur van de Stichting Nationaal Contact Monumenten en voorzitter van de Stichting Open Monumentendag ), mevrouw Tracy Metz (publiciste) en de heer Pi de Bruijn (architect en voorzitter van de Vereniging Hendrick de Keijser).
Naast deze landelijke monumentenprijs won de Stichting Monumenten Schouwen-Duiveland in 2006 ook nog eens de gemeentelijke monumentenprijs.
In de winter van 2009 – 2010 is de hoge loods verbouwd tot Grand Café De Werf. Daarbij is de buitengevel grotendeels intact gebleven en is daarbinnen een glazen wand geplaatst. Het café en het ervoor gelegen terras bieden dagelijks van 9 tot 21 uur plaats aan 150 mensen.